Zaken doen in Zuid-Korea, afsluiting

Status is erg belangrijk in Zuid-Korea. Het gehele autopark lijkt te bestaan uit twee typen auto's, zwarte en niet zwarte (veelal wit en grijs). Zwarte auto's zijn luxe auto's en worden gereden door de hogergeplaatsten. Een chauffeur, liefst met witte handschoenen, maakt het hele plaatje af. Overal schieten daarnaast golfbanen uit de grond, waarbij vooral het gevoel voor status van de spelers wordt bevredigd. Niet gek als u bedenkt dat grond erg schaars is en een 9 hole rondje al $ 200 kost. En als u denkt dat Barclays met een topuniversiteit op financieel gebied iets nieuws heeft bedacht, vergeet het maar. Als u een vergunning voor een wolkenkrabber wilt verkrijgen in de stad, gaat het heel wat makkelijker als u een klein museumpje aan de stad aanbiedt. Al is het een museum voor inheemse folklore of 'kippenkunst'. (foto: Boeddhistische wachters tempelcomplex bij Gyeongju)

Een wandeling door Seoul levert mooie informatie op, ook al zijn straatnaambordjes erg schaars. TomTom zal het er erg moeilijk krijgen, omdat Koreanen normaliter de weg uitleggen aan de hand van bekende gebouwen: ga bij het Hilton bij het derde blok linksaf. Wat ook direct opvalt zijn de enorme entrees van zakelijke gebouwen. Hoe groter hoe beter, lijkt men te denken. Vooral 's avonds levert dat bijna vervreemdende beelden op van twee nachtwakers die in een hal zo groot als een voetbalveld zitten. Laat zien dat het goed gaat met het bedrijf en de hal is de eerste indruk die het bedrijf tenslotte

afgeeft. Je hebt maar een kans om een eerste indruk achter te laten, nietwaar.

Hoewel gedurende de afgelopen 40 jaar het uitgangspunt van Korea 'export goed, import slecht' luidde, bij overnames zullen veel Koreanen toch opvallend genoeg de voorkeur geven aan een buitenlandse gegadigde. De reden ligt in het feit dat bij een fusie veel afdelingen samengevoegd zullen worden en de overnemende partij het dan voor het zeggen zal krijgen. Zo is nu eenmaal de cultuur (niet alleen in Korea, overigens). En dat betekent dat de vaste patronen en onderlinge relaties binnen de afdeling doorbroken zullen worden. In het tweede artikel is op deze patronen en hun belang ingegaan.

Dat maakt de entree in de Koreaanse markt het nog niet makkelijk voor buitenlandse bedrijven, en ik denk dan vooral vanuit westers perspectief, om zo maar een bedrijf over te nemen. De taalbarrière is groot, want hoewel enorm veel Koreanen in het buitenland (V.S., Australië, U.K.) studeren, echt diepgaand communiceren is nog altijd lastig. Ook is de Koreaanse cultuur lastig te doorgronden, niet zo gek als je bedenkt dat het Koreaanse volk 99,7% etnisch ongemixt is. Kortom, men moet nog erg wennen aan buitenlandse invloeden, al is die van Amerika nog steeds groot. De huidige Amerikaanse ijzervreter ter plekke is generaal BeeBee (!) Bell die op het eigen Amerikaanse tv-kanaal van de strijdkrachten 'zijn' mannen en vrouwen bedankt voor hun patriottisme.

Wilt u na jaren onderhandelen overigens eindelijk eens de vergunning om een lelijke flat te gaan bouwen in het centrum van Seoul, biedt dan aan een klein museum te sponsoren of in het gebouw op te nemen. Hoewel Zuid-Korea erg kapitalistisch overkomt, het is toch nog grotendeels centraal geleid door de overheid. Een gift aan de maatschappij is dan erg belangrijk en een museum is helemaal top. Een wandeling door de zogenaamde oude stad (stelt u zich er niet teveel van voor) biedt inzicht in deze materie. Het ene na het andere minimuseumpje doemt op. Het uit een kamer bestaande Tibet museum, het edelstenen museum, het zijderoute museum en het kippen kunstmuseum. U begrijpt dat mijn zoektocht vooral gericht was op de laatste, maar helaas heb ik mij tevreden moeten stellen met het Zijderoute museum. Een prachtig gebouw in de stijl van Frank Lloyd Wright, maar zeer klein met een uiterst beperkte collectie. Ik was bezoeker 3212, en dat in de naar schatting 5 jaar na opening. Kortom, hier is sprake van een gift van een vastgoedontwikkelaar ter compensatie aan de maatschappij.

Aan die maatschappij is in de afgelopen veertig jaar ook zeer veel bijgedragen door de bevolking, want de arbeidsvoorwaarden moeten verre van optimaal zijn geweest, vooral in de beginjaren. Voor de kantoor bevolking zijn de werktijden (inclusief afsluitende borrel) waarschijnlijk nog altijd lang, maar voor de beroepsbevolking, vooral in de bouw, lijken mij de veiligheidsregels nog altijd achterlopen bij die van het westen. De vangnetten bij nieuwbouw-projecten deden mij al de wenkbrauwen fronsen, maar toen ik de ramen lapper van het Hilton als een bergbeklimmer aan een touw zag hangen en hij zich etage na etage zich handmatig liet afzakken, zonder verdere veiligheidsmaatregelen wist ik dat het land nog een lange weg te gaan heeft op Arbo-gebied. Ook verhalen over maandenlange shifts van 2*12 uur per dag en nacht in de bouw om deadlines te halen werden mooi gebracht, maar de offers van de bouwers die dit met zich meegebracht moet hebben (lees: zware ongevallen), daar hoorde je niets over.

Kansen voor Nederland? Zuid-Koreanen zijn vooral geïnteresseerd in statusproducten en topcultuur. Ze zijn niet zo trots op de eigen cultuur en laten liever de nieuwe fabriek of het fabrieksmuseum zien dan een Buddhistische tempel. Maar top producten uit het westen, grote merken, dat is wat ze zoeken. Louis Vuitton, Dior, Yves Saint Laurent et cetera, ze hebben enorme winkels in Seoul en zijn het grote voorbeeld van stijl en klasse. Zo ook Mercedes en BMW, bijna niet te betalen ter plekken en dus erg gewild. Koreanen willen zich graag spiegelen aan het westen en ook de kunst moet vooral hier vandaan komen. Men houdt erg van impressionisten bijvoorbeeld. Voor het Nederlandse zakenleven is het zaak op zaken als design, architectuur en kunst in te spelen. Van Gogh bijvoorbeeld. Koreanen houden van datgene wat ze nog niet zo goed zelf in de vingers hebben, kwaliteit van design. En daar hebben ze veel geld voor over. En Dutch Design is nu eenmaal top in de wereld. Het gebruikmaken van die kwaliteit zou veel kunnen opleveren, want Nederlanders zijn in Korea zeer populair. Met dank aan een voetbaltrainer uit Varsseveld: Guus Hiddink.

Een laatste tip: snuit nooit in het openbaar of in gezelschap uw neus, dat wordt als zeer onaangepast gedrag gezien. Dit in tegenstelling tot rochelen en op straat spugen, want dat wordt juist weer als heel normaal gezien.