Wat is commitment (deel 2)

In het eerste deel heb ik aangegeven dat veel grote namen uit de managementliteratuur aangeven dat ze commitment centraal stellen in hun benadering. Zonder commitment is de kans op succes van invoering van de door hen gepropageerde modellen en benaderingen gering. Maar ja...ze geven helaas geen van allen aan hoe je commitment dan kan krijgen van de medewerkers die het moeten gaan doen. En dat blijkt nog niet zo eenvoudig. In dit tweede deel kom ik met een definitie, die ons weer een stap verder brengt in de totstandkoming van een betrokken en bevlogen workforce. Het is slechts een stap, het zou makkelijk zijn als we er hier al mee klaar waren. maar wel een belangrijke stap.  

Case: ‘Ja maar, we hebben het al zo ontzettend druk’, ‘Daar is onze afdeling nog niet klaar voor’, ‘Ik heb daar momenteel daar geen mensen voor, ik heb veel zieken’(N.B. terwijl terugdringen van het ziekteverzuim actiepunt 2 is). “Ik moet wel om half zes thuis zijn, ik heb een ziek kind thuis.’

De gemeentesecretaris wist om half vijf genoeg, ‘Tijd voor de borrel’, roept hij vrolijk uit, waarmee het einde van de management-dag is bezegeld. Zelden een zaal zo snel zien leegstromen. Ergo, de deelnemers waren ‘committed’ de dag in te gaan, mee te denken en mee te spreken over de problemen en mogelijke oplossingen. Niet om daadwerkelijk met de oplossingen aan het werk te gaan. Denkers, geen doeners. De gemeentesecretaris was ook tevreden, er was hard gewerkt en er was een lijstje uitgekomen met actiepunten. De pijnpunten waren voor een ieder zichtbaar. Of daadwerkelijk met de punten aan de gang zou worden gegaan, dat was eigenlijk ook voor de gemeentesecretaris één stap te ver. De borrel bracht redding. We hieven het glas, we deden een plas, en alles bleef, zoals het….

Speurtocht naar commitment

Bij veel gebruikte, maar abstracte, begrippen als commitment bestaat het gevaar dat uiteindelijk een hol containerbegrip ontstaat dat hierdoor een groot deel van haar kracht verliest. Daarnaast ontstaat het probleem dat iedereen iets anders bedoeld in het dagelijks gebruik. Een echt synoniem ontbreekt tenslotte in de Nederlandse taal. Het woord stamt uit het Latijn, waar committere zoveel betekende als ‘toevertrouwen’. Uit de vele gesprekken die voor deze publicatie voerde, het literatuuronderzoek en vele speurtochten op internet bleek echter dat in de praktijk inmiddels een veelheid aan synoniemen wordt gehanteerd. Een selectie:

Betrokkenheid Passie Eigenaarschap Verbintenis Afspraken maken Verbondenheid
Binding Draagvlak Toezegging Motivatie Bevlogenheid Huwelijk
Daadkracht Ambitie Toewijding Loyaliteit Identificatie Verplichting
Bezieling Vertrouwen Engagement Involveren Gelijkwaardigheid Samenwerken
Belofte Verloving Afspraken nakomen Ambitie Boeien

Een speurtocht langs woordenboeken en websites leverde mij weer een ander beeld op. Woorden.org biedt de volgende omschrijving: ‘bereidheid om met iemand of iets mee te doen’ en levert daarbij het volgende voorbeeld: ‘Veranderingsprocessen in een organisatie vragen om commitment van de top en de werkvloer’. C.A. Hazeu stelt in zijn boek ‘Institutionele economie’ (Coutinho, Bussum, 2000): ‘Commitment is de onherroepelijke vastlegging van beloften of dreigingen. Onherroepelijkheid impliceert dat een actor zich op tijdstip 1 vastlegt op zijn gedrag op tijdstip 2. Commitment is daarmee de uitsluiting van de mogelijkheid van opportunistisch gedrag. En Van Dale tekent op: ‘Sterke betrokkenheid, binding van de koper aan een bepaald werk. Binden. En bij ‘zich committeren’: zich vastleggen (op), zich binden (aan), zich verplichten (tot).

Hieruit is de onderstaande definitie gedistilleerd:

Commitment: is de vastlegging van beloften, waarbij betrokkenen zich op een bepaald moment verbinden om concreet gedrag op een ander moment te vertonen. Men heeft daarbij sterke betrokkenheid, emotioneel en/of intellectueel, bij de eindresultaten en kiest hier bewust en zelfstandig voor. De belofte is vrijwillig, niet vrijblijvend.

Ik heb deze definitie later terug gebracht tot:

Commitment is een vrijwillig aangegane, maar niet vrijblijvende belofte of toezegging. 

Ik vind dit belangrijk, zo’n definitie. Het zet zaken een beetje op scherp. Anders wordt het zo’n wollig verhaal, en blijft het ook bij intenties en niet bij concrete acties. Want laten we wel zijn, er is genoeg managementliteratuur te vinden die verdrinkt in goede bedoelingen. Juist om dat te voorkomen, heb ik gezocht naar mensen en voorbeelden die tot de verbeelding spreken, maar die ook aantoonbaar aan de gang zijn gegaan om invulling te geven aan die vastlegging van beloften, aan die vrijwillige, maar niet vrijblijvende afspraak. Het mooiste voorbeeld vind ik nog steeds een toespraak van John F. Kennnedy uit 1961…..nee, het is niet ‘Ich bin ein Berliner’, en ook niet ‘Ask not what your country can do for you, ask what you can do for your country’. Al moet ik toegeven, ook die zouden hier niet misstaan. Nee, ik heb gekozen voor de speech die het begrip ‘commitment’ in 1961 écht op de kaart heeft gezet.

Een land in de ruimte
Wie aan voorbeelden van groot persoonlijk commitment denkt komt al snel uit bij mensen met een roeping of een missie. Denk hierbij aan Nelson Mandela, Moeder Theresa, Jezus Christus of Mahatma Ghandi. Ook kunstenaars als John Lennon, Vincent van Gogh of W.A. Mozart worden vaak genoemd, net zoals revolutionairen als Che Guevarra en Fidel Castro of politici als Barack Obama of Michael Gorbatsjov. Samengevat: de betrokken personen vertonen een buitengewone toewijding aan specifieke doelen en hebben hier gedurende langere perioden een ongekende focus hierop. En, we komen ze in dit boek nog regelmatig tegen, zeker in de hoofdstukken waar persoonlijk commitment centraal staat.

Een voorbeeld dat wellicht wat minder voor de hand ligt, maar waarin naar ik geloof alle elementen zitten die van belang zijn om te kunnen spreken over een geslaagde vorm van commitment, is die van de eerste maanreis.Ik neem je daarom graag mee naar het begin van de jaren zestig. In april 1961 hadden de Russen de eerste man in de ruimte gelanceerd, Yuri Gagarin. De Amerikanen konden hierbij natuurlijk niet achterblijven. Nauwelijks een maand later sprak John F. Kennedy een belangrijke speech uit in het Amerikaanse Congres, waarin commitment meerdere malen op een unieke manier wordt verwoord. Onderwerp: de Ruimte. Titel: Special Message to the Congress on Urgent National Needs, May 25, 1961.

Over deze speech gaat deel 3 van deze serie. Een speech die op prachtige wijze duidelijk maakt wat commitment betekent in de praktijk. 

Het boek Commitment is nog overal verkrijgbaar, zowel offline als online bij de bekende verkoopadressen als Businezz.nl, Managementboek.nl, Bol.com en Amazon.nl, alsmede alle andere online verkopers.

Hier zijn ook mijn overige managementboeken verkrijgbaar, zoals Het dodo-effect, De managementmonologen en mijn nieuwe coachingsroman Het labyrint van de ziel. Recensies zijn onder meer te vinden op mijn website vergouw.com.