De Dalai Lama, de spiritueel en politiek leider van de Tibetanen, is een man die op veel sympathie kan rekenen in het westen. Zijn geweldloze verzet tegen de bezetting van Tibet leverde hem de Nobelprijs voor de Vrede op in 1989. Sinds 1959 leeft hij in ballingschap in India, maar zijn boodschap wordt wereldwijd veel gelezen dankzij boeken die in oplages van miljoenen verschijnen. Vooral 'De kunst van het geluk' bleek een bestseller, waarna de opvolger 'De kunst van het geluk op het werk' niet lang op zich liet wachten (oorspronkelijk uitgegeven in 2003). Een boek waarover de 1minutemanager behoorlijk enthousiast is!
'De kunst van het geluk op het werk; harmonie tussen je werk en je prive-leven'; zo luidt de volledige titel van het boek dat de Dalai Lama tezamen met interviewer-schrijver-psychiater Howard C. Cutler geschreven heeft. Of liever, Cutler heeft ontmoetingen met de Dalai Lama beschreven in dit handzame boekje, opgeleukt met wetenschappelijk weetjes en feiten.
Er zijn een aantal zaken die de kracht van het boek wat beperken. Het feit dat de dialogen, want daaruit bestaat het boek vooral, soms wat lastig aan elkaar geknoopt zijn helpt de leesbaarheid niet, net zo min als het feit dat Cutler zichzelf bijna net zo graag hoort praten als hij naar de Dalai Lama luistert. En natuurlijk, de man is idolaat van de spiritueel leider van de Tibetanen. Ach, er zijn ergere dingen in het leven. Toch is uit dit alles iets moois tevoorschijn gekomen.
Cutler doet namelijk zijn best de Dalai Lama uitspraken te ontlokken over ideeën en ontwikkelingen die in het westen populair zijn, zoals flow, stress et cetera. De Dalai Lama laat zich echter niet kennen. Flow? Als je daar maar af en toe profijt van hebt, helpt het toch helemaal niet om gelukkig op het werk te zijn? Of zoals de Dalai Lama over Flow zegt: 'Weet je wat het is met theorieën, (..) ze zijn een tijdje enorm populair, iedereen heeft het er dan over, en dan worden ze vervangen door een andere theorie.'
De kracht van het boek ligt in mijn ogen vooral in de 'blanco gedachten' van de Dalai Lama over werken in het westen. Hij verwondert zich over vele aspecten van ons moderne leven, zaken waar hij wellicht geen enkel beeld bij heeft. Stress? Hoezo stress? Mooier dan dat is nog dat hij soms zeer eenvoudige, maar krachtige antwoorden geeft op uiterst complexe vragen, als iemand die vast wil houden aan de kernwaarden van het leven en zich niet laat meeslepen in de waan van de dag. Hoewel niet uitgesproken, lijkt de spiritueel leider te zeggen: 'doe als manager en werknemer maar gewoon, dan doe je gek genoeg', 'zoek de oplossing in en bij jezelf' en vooral 'er is geen weg naar geluk, geluk is de weg'. Een erg 'down to earth' boek voor iemand die toch eerder als zweverig bekend zal staan.
De kunst van het geluk op het werk
De Dalai Lama met Howard C. Cutler
O.m. verschenen als goedkope Rainbow Pocket nr. 798
Prijs € 7,95.
Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren
Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)
Word een pro!
SCHRIJF MEE >>
Ik vraag me af waarom managers steeds vaker antwoorden op hun vragen zoeken buiten hun eigen vakgebied om? Ik kan me tenminste niet voorstellen dat ‘de kracht van edelstenen’, ‘astrologie’ of een boek van de Dalia Lama deel uitmaken van de officiële opleidingen! Of heeft het eigen vakgebied soms te weinig inhoud dat het geen antwoord kan geven op essentiële vragen die managers schijnbaar hebben? Maar wie weet en is management helemaal geen exacte wetenschap, is het ook nooit geweest, maar hoort het eigenlijk thuis bij de geloofsovertuigingen? Dat zou in ieder geval verklaren waarom managers steeds vaker voor deze weg kiezen i.p.v. voor de harde wetenschappelijke weg! Managers als de nieuwe priesters van de economie? En waarom ook niet? Want wat is er mis met geloof?
Ik hoop echter wel dat dit geen trend gaat worden binnen de officiële wetenschap, want in een huisarts die Tarot kaarten gaat leggen om te beoordelen hoe het met mij gaat of een aannemer die meer vertrouwen heeft in de sterren dan in zijn bouwtekening, dat zie ik echt niet zitten.
Ik denk dat je wat zaken door elkaar haalt. In een wereld anno 2007 lijkt me het sec op inhoud sturen, oude calvinistische (ook vanuit een religie gedacht) bloed zweet en tranen behoorlijk achterhaald. Daar haal je het dus tegenwoordig als manager niet meer mee. Empatisch vermogen, de sensitiviteit voor andere overtuigingen en het begeleiden van werknemers die een arbeidsethos hebben wat nauw gerelateerd is aan hun zelfvertrouwen zijn skills die in onze omgeving steeds belangrijker worden. Het cultiveren van deze vaardigheden is voor een ieder anders. Ik vind persoonlijk dat de samenvoeging van edelstenen, astrologie en de Dalai Lama een grote tekortdoening is aan de Dalai Lama als leider van een volk en inspirator voor een deel van de westerse samenleving, daarnaast zit ik er ook niet op te wachten om in een high professional organisatie een constante refererte aan het gedachtengoed van de Dalai Lama aan te horen.
Ik denk juist dat de dialoog tussen andere inzichten en de huidige wetenschap een verrijking kan brengen, maar, als zelf wetenschapper en kind van een arts en een psycholoog ben ik zeer content met het feit dat er een duidelijke bescherming bestaat in de naamsvoering van enkele beroepen, met name 'behandelaar', daar dit voor de niet-wetenschappers verwarring op kan roepen. Daarmee wil ik niet andere inzichten per definitie de rug toe keren. Ik denk nl. dat een goed manager open staat voor alle lessen die hem/haar worden geboden en zelf de bruikbare delen kan integreren om zijn/haar skills te optimaliseren.
Wat de invloed is van de Dalia Lama op onze samenleving is weet ik eerlijk gezegd niet. Maar naast het feit dat hij vriendelijk en charismatische overkomt, heeft deze geestelijke leider ook een hele duidelijke politieke agenda. Dat blijkt vooral uit zijn meer wereldse uitspraken over ‘goede’ (oorlogen die Amerika wint) en ‘slechte’ oorlogen (die Amerika verloren heeft) en zijn voorwoord van lof bij het boek "De krijgers van Boeddha, vrijheidsstrijders gesteund door de CIA" van Mikel Dunham, USA, 2004. Ook de indeling van Tibet (1950) in 9 rangen, waarbij vrouwen en horigen bij de laagste rangen behoorden (en sprekende dieren werden genoemd), zonder recht van spreken of onderwijs geeft toch te denken. Ook was geloofsvrijheid ver te zoeken in het lamaistische Tibet waarbinnen politiek bedreven werd via het bijgelovige orakelsysteem. Ook is de Dalia Lama geen leider van een volk maar van een kleine groep aanhangers van het Lamaisme die strijden om hun oude verloren privileges weer terug krijgen. (groene Amsterdammer 20-10-99)
Managers moeten hun vaardigheden optimaliseren! Dat is mooi denk ik dan, maar wat is dan het doel? Welke vaardigheden moeten waarvoor geoptimaliseerd worden?
Heiligt hier het doel(?) de middelen en plukken we overal dat eruit wat ons het beste uitkomt of dient? Management als één grote grabbelton aan 'goodies'?
Als we niet oppassen dan word dit vak binnenkort gedicteerd door orakels en misschien is dat wel de reden waarom de boeken van de Dalia Lama het zo goed doen?
Laat me beginnen met deze bemerking: de Dalaï Lama is een van de grootste levende persoonlijkheden op deze aardbol en rondom hem krioelt het dan ook van veelal wereldse figuren die hun eigen (on)belangrijkheid proberen uit te vergroten door zich naast hem in de spotlights te drummen. Ik zeg niet dat Howard Cutler tot die categorie behoort, maar wel dat je moet opletten met de weergave van gesprekken door mensen die uitpakken met “hun” beroemde en bekende relaties.
Ik ben het eens met Jonathan de Lange waar hij zegt dat edelstenen en tarot weinig of niks te maken hebben met de leer die de Dalaï Lama nu al zijn hele leven verkondigt. Al is “leer” geen goede term, want de goede man dringt helemaal niets op – hij zegt wat hij te zeggen heeft en laat iedereen vrij om er al dan niet op in te gaan.
Anderzijds is de Dalaï Lama erg geïnteresseerd in de Westerse wetenschappen en verworvenheden. Niet voor niets steunt hij bijvoorbeeld al jaren actief het wetenschappelijk neurologisch onderzoek dat zich concentreert rond de effecten van de boeddhistische meditatietechnieken. Vanuit dit gegeven lijkt het me logisch dat hij het Westerse managementsdenken met dezelfde open ingesteldheid zal benaderen.
Evenwel zijn er nu eenmaal fundamentele eigenschappen die je in menselijke verhoudingen (of ze zich nu op de werkvloer of binnen andere maatschappelijke netwerken manifesteren) steeds zou moeten terugzien. Een kwalitatieve samenleving is gebaseerd op an sich even simpele als onmisbare waarden zoals empathie, mededogen, respect, liefde, openheid, kennis, … Grof gesteld komt de wijsheid van de Dalaï Lama daar op neer.
Of de talloze gangbare en bijzonder trendgevoelige managementtheorieën (waar Westerse pseudo-goeroe’s erg veel geld mee kunnen verdienen) allemaal even stevig verankerd liggen in die basiswaarden, durf ik betwijfelen. Maar ik ben met het verouderen dan ook een ironisch en soms zelfs cynisch ingesteld mens geworden.
Hans Gijsbers stelt dat geloof best geen trend wordt in de officiële wetenschap. Jonathan de Lange vindt dat je andere inzichten niet persé de rug moet toekeren. Tja, dat lijkt zo wel, maar zonder “geloof” zou er geen wetenschap zijn, want je koestert dan ook geen hoop en “andere inzichten” hanteren wil nog niet zeggen dat je daarom op de goede weg bent, want die hangt af van je motieven en doelstellingen.
Het boeddhistische denken streeft naar onthechting en spiritualiteit, ons westerse denken richt zich vooral naar eigendom en materialisme. Schijnbaar een onoverbrugbare paradox. Schijnbaar, want beide denksferen kunnen veel van elkaar opsteken. De Dalaï Lama heeft grote waardering voor onze wetenschappelijke vooruitgang inzake bijv. gezondheidszorg en landbouwtechnieken, die de levenskwaliteit van de mensen kan verhogen en hun lijden kan verzachten. Tegelijk moeten wij stilaan beseffen dat onze toenemende honger naar bezit en consumptie veel ellende veroorzaakt in deze wereld en zodoende dus het menselijke lijden verhoogt.
Het te volgen pad is dus duidelijk. En precies daarom zo ontzettend moeilijk te gaan.
Hans: ik denk dat managers de ogen niet moeten sluiten voor nieuwe ontwikkelingen, ook niet als ze in eerste instantie vaag en onduidelijk zijn. Dat spiritualiteit en management met elkaar verweven worden door tal van auteurs, is inmiddels een fact of life, evenals het feit dat ze managers hierbij minimaal inspireren.
Jonathan: ik ben het grotendeels eens met jouw analyse. Het was ook zeker niet mijn bedoeling de Dalai Lama te koppelen aan edelstenen therapie. Ik denk dat hier het eerste artikel met het tweede wordt verweven, hetgeen niet de bedoeling was.
Willem: mee eens dat beide werk sferen veel van elkaar kunnen leren. vandaar ook is het hier opgenomen als item.
Walter: interessant wat je te berde brengt, vooral m.b.t. stress. Het zou verklaren waarom het begrip op zoveel onduidelijkheid bij de dalai lama leidde.
Tot zover kort wat reacties, schroom niet om zelf ook uw bijdrage aan deze discussie te leveren, daar leren we denk ik allemaal van.
De stelling dat mensen die op de hoogte zijn van het Boeddhisme of aanverwante levenswijze minder of helemaal niet stressgevoelig zijn, lijkt mij niet juist. Ieder mens heeft op zijn tijd en in meer of mindere mate last van stress, ongeacht welke geloof of overtuiging men ook is toegedaan. Wie leeft en beschikt over (fysiologische) ‘gezonde’ hersenen heeft nu éénmaal stress!
De paradox die u noemt berust op het feit dat een oosterse levenskunst ons westerlingen helemaal niet past. De oosterse normatieve moraal die onthechting en quasi-uitdoving van het zelf vraagt, waarbij mensen onthechten van hun waarden en normen staan haaks op de realiteit van ons bestaan.
Wij leven tenslotte in een maatschappij die gekenmerkt wordt door zelfontplooiing, een grote diversiteit aan waarden en normen en die doordrongen is van de cultuur van het ‘verlichtingsdenken’.
In plaats van een uitdoving van het zelf na te streven zou een eigen houding zoeken t.o.v. de geldende kaders, codes en regels meer zin en minder verwarring geven.
Allereerst hartelijk dank voor uw reactie!
Ik denk dat het niet een kwestie is van of een oosterse levenskunst ons (westerlingen) wel of niet past. Zelf ben ik bijvoorbeeld absoluut niet praktiserend Boeddhist; dat is mij zelfs "te oosters", maar spreken mij zaken als vergaande zelfverwerkelijking gebaseerd op het Boeddhisme, erg aan. Enkelen (zoals bijvoorbeeld Tolle, Trungpa) hebben een hele aardige, beter op het westerse denken gerichte "vertaling" gemaakt.
De door u genoemde (diversiteit) aan waarden en normen (van waar dan ook uit ontsproten) -zijn- juist vaak de beperkende factor. Niet dat ik anarchisme voorsta overigens! Het door u genoemde feit dat onthechting van normen en waarden (is dat overigens wel gelijk aan het echte zelf? Ik denk bijvoorbeeld van niet) haaks staan op de realiteit is wat mij betreft logisch en juist daarom ook niet eenvoudig. Tot slot (ik moet een vliegtuig halen, maar ben niet gestrest ;-)): Ik ben van het type niet lullen maar poetsen en absoluut wars van zweverigheid. Maar ik vind wel dat we de laatste tijd met z'n allen wat aan het doorslaan zijn (kijk alleen maar naar bepaalde fusies of exorbitante zelfverrijking van enkelen). Als een Boeddhistische (getinte) levensinstelling ons weer wat bij zinnen kan brengen, graag.
Zelfverwerkelijking (zoals ik die als westerling invul) binnen het Boeddhisme lijkt mij een contradictie in terminus. Het ‘uitdoven van het zelf’ staat hier volgens mij haaks op, of je moet er van overtuigd zijn dat ‘uitdoving van het zelf’ een staat van zelfverwerkelijking is!
Ik ben het met u eens dat normen en waarden ons binden, gelukkig maar zou ik zo zeggen! Het naar eigen believen invullen hiervan, opzoek naar het maximale eigen voordeel, lijkt mij nu juiste het probleem. Uw terechte opmerking over zelfverrijking is hier een mooi voorbeeld van.
Bij een ‘echt zelf’ kan ik me eerlijk gezegd niet zoveel voostellen. Want wie ben ik nu dan, iemand anders? Ik ben ‘nu’ wie ik ben! Daar moet ik mee leven en daar moet ik verder mee!
Het idee dat ik ooit eens een staat van verlichting kan bereiken (cognitief en/of door meditatie) om vervolgens verder te leven in een volstrekte staat van harmonie met mezelf en de wereld om me heen lijkt me een illusie. Het leven is nu eenmaal pijnlijk, wispelturig, oneerlijke, gevaarlijk, heerlijk, plezierig, waardevol, etc..
Dit kunnen en willen aanvaarden en er proberen het beste ervan te maken, niet alleen voor jezelf maar ook voor je omgeving, lijkt mij al een hele opgaaf! En daar kun je dan best een geloof of wat bij meditatie bij gebruiken!
Of juist aan het transformeren van het ik [kleinheid]tot macro-eenheid.
Waarin het ik ben wij zijn betekent.
mvg. Mijntje.
Voor mij is er geen verschil tussen ‘ik’ en ‘zelf’. Ook denk ik niet dat er ‘hogere’ of ‘andere’ stadia van bewustzijn bestaan! Het ‘ik’ is gekoppeld aan het levende organisme en kan alleen hierbinnen bestaan. Geen leven geen ‘ik’, geen ‘ik’ geen leven! Het ‘ik’ als aparte eenheid die kan transformeren naar, of ‘ontstijgen aan’, lijkt mij dan ook niet erg waarschijnlijk!
Natuurlijk kun je anders over zaken gaan denken, kan je inzicht zich wijzigen of ga je in de toekomst misschien anders om met jezelf en/of anderen, maar dat gebeurt allemaal binnen het eigen ‘ik’. Ik kan in ieder geval nooit ‘wij’ zijn, want dat zo betekenen dat er meerdere onafhankelijke levens binnen één levend organisme zouden kunnen bestaan.
En dat geloof ik niet!