Zingeving en werk

Zingeving, plezier in werk, geloof en religie, spiritualiteit, alternatieve methoden en technieken; nieuwe onderwerpen die vanaf vandaag in de rubriek 'zingeving' aan de orde worden gesteld. De softe sector van de advisering en management is een onoverzichtelijk geheel van aanbieders en vragers naar oplossingen voor complexe, vaak individuele (levens-)vragen en vragen over het werkzame leven. Hoeveel managers kent u wel niet die gebruik maken van spirituele oplossingen voor concrete problemen? Liet Nina Brink niet al haar beslissingen voorafgaan door een advies van haar astroloog? Kent u wellicht een werkzoekende die eerst, door de overheid overigens gesubsidieerd, tarotkaarten legt voordat de dag wordt ingegaan? Of houd u het zelf liever bij het Enneagram? Met open vizier zal deze belangrijke markt worden betreden en zal getracht worden zin en onzin van elkaar te scheiden.

Toegegeven, het cynisme ligt al snel om de hoek indien over abstracte onderwerpen als spiritualisme of geloof wordt geschreven. Natuurlijk ook bij ondergetekende. Toch is het fascinerend om te zien hoeveel mensen c.q. managers zich laten leiden door alternatieve vormen van begeleiding, ondersteuning of advies. Wie een beetje de bladen leest ontdekt steeds meer dat leidinggevenden en ondernemers op allerlei gebied gebruik maken van allerhande geloven, therapieën en/of concepten.

Wie op zoek naar muziekboeken per ongeluk op de verkeerde afdeling van een boekhandel belandt, zoals ik dit weekend (serendipiteit!), wordt plots overstelpt met alternatieve literatuur, zowel voor lezers in het algemeen als voor managers. Neem alleen al bladen als Ode, Onkruid (deze maand de special: 'Werk en spiritualiteit') en Happinez. Blijkbaar zoeken we naast alle houvast die management literatuur en theorie ons biedt, toch oplossingen elders, en dan ook nog liever minder concrete oplossingen. We storen ons liever in de handen van alchemisten dan van wetenschappers. Waarom? Welke gedachten zitten hier achter en waarom helpen deze alternatieven al dan niet beter? Moeten wij onze ogen hiervoor sluiten of juist openen?

Voorbeelden genoeg tenslotte van al dan niet succesvolle ondernemers en managers die zich gesteund voelen door alternatieve zienswijzen. Ronald Jan Heijn, zoon van en voormalig eigenaar van Oibibio is natuurlijk het bekendste voorbeeld. Maar er zijn er veel meer. Neem bijvoorbeeld Joost Ritman, ondernemer en oprichter van de voormalige Ster Disposables en nu van Helios, een onderneming die zich richt op verkoop van het plastic dat u aan boord van vliegtuigen ziet. Niet echt spiritueel product, wel een omzet van € 50 miljoen. Daarnaast is hij overtuigd Rozenkruiser (een katholieke broederschap, gefundeerd in de tempeliers en voortbouwend op alchemisten) en oprichter van de Bibliotheca Philosophica Hermetica, een wereldwijd geroemde 'spirituele' bibliotheek. Een broederschap van weer een geheel andere orde is weer 'Skull & Bones', waarvan de laatste tientallen jaren veel presidenten en presidentskandidaten van de V.S. lid van waren. En dan hebben we ook nog loges van vrijmetselaars, weefsters et cetera.
Kortom, velen prefereren het open einde van de alchemie boven de gesloten interpretatie die wetenschap kan bieden. Vanwaar die eigenlijk nooit eindigende belangstelling voor het ongrijpbare, voor oplossingen die vaak niets met wetenschap te maken hebben? Van wichelroede lopen tot sjamanistisch lichtfeest en van healing tot neurofeedback, de 1minutemanager kan weer even voort. Uitgangspunt daarbij is en blijft: positief kritisch. Maar als het humbug is, is en blijft het humbug. Zoals dat overigens ook geldt voor veel management concepten!

Terwijl we van afstand vreemd aankijken tegen 'helende stenen', vrouwen cirkels, haptonomen en eclectisch energetisch therapeuten, lijken deelnemers er veel baat bij te hebben. Maar er over praten op het werk? Dat ook weer niet. Zou u er tenslotte niet vreemd van opkijken als uw CEO een enthousiast wichelroede loper of theeblad lezer blijkt te zijn, of zijn of haar beslissingen baseert op de getrokken kaart van de dag? Heeft u dan nog vertrouwen in de goede afloop? Hij of zij waarschijnlijk juist weer wel!

Afsluitend: ben ik wel geschikt om dit onderwerp op mij te nemen? Ik ben dan weliswaar katholiek opgegroeid, en dan nog deels op een Jezuïetenschool ook, ik beschouw mijzelf toch vooral als een zeer nieuwsgierige, wetenschappelijk geschoolde atheïst. Aan u het oordeel of ik erin slaag stap voor stap de kern van deze fascinatie van managers voor het spirituele bloot te leggen. Daarom in een volgend artikel maar meteen beginnen met het boek van de Dalai Lama over 'de kunst van het geluk op het werk'.

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Gyuri Vergouw
Auteur
Zo ben je net begonnen met een nieuw onderwerp als zingeving en het analyseren van dioverse spirituele activiteiten, en zo zie je het onderstaande filmpje, dat op zeer bijzondere wijze laat zien hoe astrologie kan werken....wel helemaal uitkijken graag! <a href="http://www.youtube.com/watch?v=haP7Ys9ocTk" rel="nofollow">Darren Brown als astroloog.</a>
Marijke Blommendaal
Dag Gyuri,

Zingeving en werk vind ik een mooie opening, maar daarna gooi je wel direct alles op één hoop. Zingeving dekt niet de hele lading van het woord spiritualiteit en de voorbeelden die je geeft over gebruik van astrologie en tarotkaarten zijn randverschijnselen die weer niet zoveel met spiritualiteit danwel zingeving te maken hebben. Het zijn in mijn beleving hulpmiddelen om de antwoorden die je diep van binnen al weet op tafel te krijgen.

Terug naar zingeving en spiritualiteit of om nog maar een nieuwe term te introduceren 'bezieling in organisaties'. Waar het om gaat is menselijke waarden een grotere plek in te laten nemen in bedrijven en om de stellingname dat tussen winst willen maken en streven naar menselijk geluk in de organisatie geen oppositie bestaat maar dat zij bijdragen aan duurzaam resultaat.

Dat is niet heel nieuw, schrijvers als Steven Covey en Robert Quinn hebben dit al uitgebreid beschreven. Op Nijenrode is inmiddels een hoogleraar Business-spiritualiteit aangesteld (waarvan ik zeker weet hij zich met diepliggender zaken bezighoudt dan het leggen van tarotkaarten of aanverwant) en inmiddels verschijnen er ook uit de wetenschappelijke hoek proefschriften met als thema 'spiritualiteit in organisaties'.

Op individueel niveau gaat het over vragen als 'wat is voor mij wezenlijk' 'van welk groter geheel maak ik deel uit', 'wat wil ik aan het eind van mijn leven bereikt hebben' (niemand denkt dan, had ik maar meer gewerkt)en 'waardoor raak ik bezield'. Op organisatie-niveau gaat het om bezieling van de organisatie van de gedachte dat dit corporate persoonlijkheden zijn.

Mijn bedrijf heeft als pay-off 'Organiseren met ziel en zakelijkheid'. Omdat ik denk dat oplossingen waarin beide geïntegreerd zijn diepgaand succes opleveren.

Ik wens je veel succes met je zoektocht Gyuri, ik hoop dat je tocht lang zal zijn en vol nieuwe kennis, vol avontuur (vrij naar Paulo Coelho).
Willem Mastenbroek
Pro-lid
Hallo Gyuri

Zingeving! In het vak van management is het een constante stroming die af en toe heel nadrukkelijk de kop opsteekt. En terecht. Wat is er normaler dan dat mensen op zoek zijn naar manieren om zin aan hun werk te geven. Een goede zaak!

Het voordeel van de term 'zingeving' vind ik dat de term ruimte biedt. Zingeving kan op immers op een boel verschillende manieren afhankelijk van individuele keuzes. Die keuzes zijn soms omstreden. Mensen zoeken zingeving en gaan vervolgens een dwaalweg op. Magie, oerkrachten en milennia-oude wijsheden doen het dan kennelijk goed. Maar tja, ook sommige moderne hypes beloven veel meer dan in de praktijk waargemaakt wordt. Hoop doet leven! Magie is van alle tijden; het stelt gerust en belooft succes. Voor velen is dat ook zingeving. Wel treurig dat vroeg of laat teleurstelling volgt.

Gyuri: hoe stel je het vervolg voor. Wil je zin en onzin van elkaar scheiden. Of de meest gangbare vormen van zingeving inventariseren. Of misschien allebei?
Gyuri Vergouw
Auteur
Ha Marijke en Willem, terechte vragen over de ingeslagen weg. Allereerst heb ik natuurlijk gekozen voor het begrip 'zingeving' omdat het een open eind woord is en ook wat concreter dan spiritualiteit of geloof.
Het zal een interessante weg worden, want wat voor de een heel zinnig is, kan voor de ander compleet onzinnig zijn. Dat zal ik zeker blijven meewegen. Marijke, ook daarom heb ik er een containerbegrip van gemaakt met alles van spiritualiteit tot tarotkaarten lezen. Want voor de een geeft het volgen van een reiki cursus zin aan het werk, voor de ander is hulp van een goeroe noodzakelijk om de werkdag door te komen, weer een ander vindt kracht in een oud of nieuw geloof, tarotkaarten et cetera.
Bezieling, zingeving, spiritualiteit, het zijn begrippen waar we ook in management land niet meer omheen kunnen. Terecht, we willen allemaal een zinvol en zinnig leven leiden en we zijn tenslotte de meeste tijd van ons leven actief op ons werk. En zoals ook bij de managementconcepten is gebleken, zit er veel onzin tussen. Het bovengemelde filmpje van Darren Brown over astrologie zegt in dat opzicht alles. Kernwoorden van mijn zoektocht zijn nu: inventarisatie van gangbare vormen van zingeving; veel voorbeelden geven; zin en onzin scheiden(zie astrologie voorbeeld), wat helpt mensen echt, waarvoor moeten ze oppassen. Ik verwacht zelf dat het een mooie zoektocht wordt, al zal ik soms door literatuur heen moeten waar ik niet echt enthousiast van wordt, maar mijoenen anderen weer wel (Paulo Coelho bijvoorbeeld Marijke!;-), maar wie weet sla ik alsnog om!

Het voorbeeld van astrologie geeft mijns inziens goed aan dat het best een interessant fenomeen KAN zijn, maar dat je verschrikkelijk moet oppassen voor charlatans en handige types. Het kritisch vermogen laat in mijn ogen mensen bij dit soort onderwerpen wel heel snel in de steek! En laten we niet vergeten dat types als Nina Brink investeringen baseren of hebben gebaseerd op de stand van de sterren..of zo.
Lourens J.Posthumus
Hallo Gyuri,

Als je nu eens naar mijn website zou willen gaan en klikt op zingeving, die pagina vervolgens leest.....zou je zo viendelijk willen zijn om mij daarna jouw commentaar te geven?

Met hartelijke groet,

Lourens J.Posthumus
Charles Durfort
Overvallen en gesmoord door zingeving

Beschavingen die de uiterste houdbaarheidsdatum naderen, hebben er last van. Evenals maatschappijen die last krijgen van een duidelijke cesuur tussen een gevestigde orde en een nieuwe orde die werkelijk niets begrijpt van de plotse en belangenloze dadendrang van het zittend ‘management’. Zingeving. In een even machteloze als lachwekkend aandoende opwelling probeert de oude garde nog een keer zijn spierballen te laten zien. Die dan ook o zo flexibel rollen.

Hoe herken je de zingever? Bijna altijd een man, boven de 50. Gedistingeerd, maar nooit erudiet. Wie op die leeftijd de schapen nog niet op het droge heeft, is geen zingever maar een sukkel aan wie zin gegeven moet worden. Het zijn de mensen die zeggen dat anderen vooral na hun 65ste moeten doorwerken, en daarbij hun eigen gezondheid en tomeloze werkdrift als voorbeeld stellen.

Verder herken je ze aan hinderlijke vormen van betweterigheid die echter worden gebracht als een bijna onmenselijke kennis van zaken. Daarom zijn ze ook zo gefortuneerd natuurlijk. En kunnen ze hun onmetelijke expertise aanwenden voor belangeloze zaken. Deze betweterigheid vindt ook vaak zijn uitweg in schreeuwerigheid. Wie zo veel weet, hoeft zich natuurlijk ook niet te verliezen in de nuance. En bovendien is zingeving ook geen kwestie van nuance: het is goed omdat het goed is, het heeft duidelijk raakvlakken met religie, er is geen twijfel bij het bestaan van het Opperwezen, of dat nu God is of Zingeving. Verering is in feite het enige dat rest, en de dienaren, de zingevers, zullen hoogstpersoonlijk de hoogmis begeleiden.

Zingeving is net zo’n uitwas van het kapitalisme als geld. Maar dan omgekeerd. Seneca zei eens: ‘Geld maakt niet gelukkig.’ Hij kon het weten, hij was de rijkste man van Rome. Zingeving maakt gelukkig. Zo zeggen zij die het weten kunnen. Maar daar kom je pas achter als je een werkzaam leven lang alles gedaan hebt dat niets met zingeving te maken heeft. Dat de zingeving zelfs uitdrukkelijk verbiedt. Berouw komt na de zonde, en in dat licht bezien is zingeving een bijna een zinvol, zij het tamelijk marginaal, offer.

Nee, liever zien wij toch mensen die nu een zinvol leven leiden, persoonlijk maar ook op maatschappelijk gebied. Dat bespaart een hoop vals sentiment. We hebben liever mensen die nu wat geven, die nu deelnemen. Liever dan mensen die straks even gratis als ongevraagd zin gaan geven. Op het moment dat het hen uitkomt. Want dat heeft niets te maken met zin, met geven, of met zingeving. Dat is slechts een cynisch doorgeschoten vorm van eigenbelang. Maar wel beproefd en bewezen, het is de gestructureerde manier van zingeving die ze de positie en statuur heeft opgeleverd om goed te kunnen doen.
Remco Rood
Dag Gyuri,
Zingeving en werk. Een boeiend en belangwekkend onderwerp, voor een ieder die werkt of met vaak grotere organisaties te maken heeft. Er zit ook onmiskenbaar een spirituele context bij. Maar je kunt het onderwerp niet afdoen met dat er veel charlatans rondlopen. Ik kom als consultant bij een grote diversiteit aan organisaties (en in onplezierige of minder plezierige situaties) en mijn ervaring is dat het vraagstuk van de individuele zingeving van groot belang is en steeds belangrijker wordt. Zelf noem ik het ook wel' levenskunst'; vragen als waar vind ik nu echt mijn geluk in. Vragen over zingeving kunnen ook een enorme bandbreedte hebben; bijvoorbeeld over mijn ambities op langere termijn, maar ook in welke kleine dingen vind ik dagelijks mijn plezier/geluk. En dat heeft weinig met ratio of logica te maken.
Ik ben benieuwd, of je een bredere discussie op gang kan brengen.
Veel succes
Remco Rood
Bert Overbeek
Ha Gyuri, kijk even op www.jongebazen.nl naar het interview met Ingrid van der Straaten, die van haar werk zingeving heeft gemaakt.