Neanderthalers op het werk
Werk je in een ongeciviliseerde atmosfeer, gecreëerd en gecontroleerd door bekrompen geesten en brutale houdingen? Wellicht niet, maar je hebt er de afgelopen maanden zeker over gehoord. En zo niet, dan fris ik straks jouw geheugen nog even op. Er is echter een te verwachten reactie op gekomen: de publicatie van diverse boeken over agressief gedrag, giftig gedoe, tegenspraak bieden, pestgedrag, de onderstroom en zo meer. Dat juich ik natuurlijk toe. Ik ben echter ook verbaasd, want waarom de put dempen als het kalf verdronken is? Waren er niet genoeg signalen om veel eerder giftig en fout gedrag te duiden en aan te pakken? Vast wel. Waarom komt die tegenbeweging dan altijd pas zo laat op gang?
Bij het doorlopen van mijn managementbibliotheek kwam ik bijvoorbeeld het boek Neanderthals at Work tegen van de auteurs Bernstein en Craft Rozen. Dat is dus een, overigens best succesvol, boek uit 1992. Alleen die titel al. Nu is het boek niet het beste voorbeeld van ‘voorkomend gedrag’, maar ik denk dat iedereen die organisaties heeft gewerkt de titel wel begrijpt.
Daarnaast heeft onze eigen Manfred Kets de Vries in de jaren tachtig en negentig boeken als Organisaties op de Divan gepubliceerd, waarin hij het narcistisch gedrag van (top-)managers aan de kaak stelde. Wees gerust, dat ga je zelf zeker eens meemaken. Willem Mastenbroek schreef al in de jaren zeventig over conflicthantering op de werkplek (Conflicthantering en organisatie-ontwikkeling), en ik gooide in 2015 zelf wat olie op het vuur met Het dodo-effect. Hierin opgenomen hoofdstukken over angstcultuur; zonnekoningen; roofridders en zo meer. Het gedrag waar we nu foei en fout tegen zeggen, werd daar toch echt bijna letterlijk beschreven. Bokito- en vernederend gedrag; uitbuiting; angst zaaien; het kwam allemaal voorbij met ook een aanzet tot mogelijk oplossingen. Wat als men bij DWDD….
maar ja.
