Tag: Eigenaarschap

Commitment, de belofte van betrokkenheid en bevlogenheid in organisaties

In het eerste deel heb ik aangegeven dat veel grote namen uit de managementliteratuur aangeven dat ze commitment centraal stellen in hun benadering. Zonder commitment is de kans op succes van invoering van de door hen gepropageerde modellen en benaderingen gering. Maar ja…ze geven helaas geen van allen aan hoe je commitment dan kan krijgen van de medewerkers die het moeten gaan doen. En dat blijkt nog niet zo eenvoudig. In dit tweede deel kom ik met een definitie, die ons weer een stap verder brengt in de totstandkoming van een betrokken en bevlogen workforce. Het is slechts een stap, het zou makkelijk zijn als we er hier al mee klaar waren. maar wel een belangrijke stap.  

Case: ‘Ja maar, we hebben het al zo ontzettend druk’, ‘Daar is onze afdeling nog niet klaar voor’, ‘Ik heb daar momenteel daar geen mensen voor, ik heb veel zieken’(N.B. terwijl terugdringen van het ziekteverzuim actiepunt 2 is). “Ik moet wel om half zes thuis zijn, ik heb een ziek kind thuis.’

De gemeentesecretaris wist om half vijf genoeg, ‘Tijd voor de borrel’, roept hij vrolijk uit, waarmee het einde van de management-dag is bezegeld. Zelden een zaal zo snel zien leegstromen. Ergo, de deelnemers waren ‘committed’ de dag in te gaan, mee te denken en mee te spreken over de problemen en mogelijke oplossingen. Niet om daadwerkelijk met de oplossingen aan het werk te gaan. Denkers, geen doeners. De gemeentesecretaris was ook tevreden, er was hard gewerkt en er was een lijstje uitgekomen met actiepunten. De pijnpunten waren voor een ieder zichtbaar. Of daadwerkelijk met de punten aan de gang zou worden gegaan, dat was eigenlijk ook voor de gemeentesecretaris één stap te ver. De borrel bracht redding. We hieven het glas, we deden een plas, en alles bleef, zoals het….

Turn the ship around! – David Marquet

Gooi het roer om! is het aansprekende verhaal van een kapitein op een Amerikaanse nucleaire onderzeeboot die een murw geslagen bemanning weer aan de praat weet te krijgen. Dat veranderproces wordt vormgegeven door voormalig kapitein David Marquet, tegenwoordig werkzaam als consultant en spreker. Zijn autobiografische beschrijving van het veranderproces op zijn boot laat zien dat hij hier met verve én eenvoudige middelen en methoden een groot succes van weet te maken. Gooi het roer om! is in Amerika de hemel in geprezen, maar zal juist door die Angelsaksische achtergrond in Nederland waarschijnlijk wat minder snel voet aan de grond krijgen. Een boek dat alles in zich heeft maar zich ook een beetje in de eigen voet schiet.

Het is een onderwerp dat ik steeds vaker tegenkom in mijn dagelijks werk: eigenaarschap of ownership. Niet zo gek natuurlijk als je zelf actief onderwerpen als commitment, betrokkenheid en bevlogenheid propageert. Opvallend blijft het desondanks wel. Blijkbaar lopen veel managers en medewerkers met een grote bocht om het bewust en actief nemen van verantwoordelijkheid heen. Hoe kan dat en hoe zit dat?

‘Kop dicht en doorwerken’, ‘Angstcultuur op werkvloer sociale werkplaats Op/Maat’, ‘Bonden hekelen “angstcultuur” bij politie’. Zomaar wat krantenkoppen van het afgelopen jaar. We zijn honderd jaar op weg met de managementwetenschap, we trainen managers suf over onderwerpen als (dienend) leiderschap, teambuilding en integriteit en wat is het resultaat in veel organisaties? De terugkeer van de angstcultuur.

Het blijft rommelen in Groningen, zowel onder als boven de grond. Ik heb het van afstand gevolgd en daarbij vooral gelet op de door Minister Henk Kamp van Economische Zaken gebruikte terminologie, die het niet eens is met kritiek dat het kabinet te weinig geld beschikbaar stelt voor het gaswinningsgebied in Groningen. ‘Er werd al gezegd dat het te weinig was voor ik had gezegd hoeveel het zou worden’, zei Kamp enige tijd geleden in het tv-programma Buitenhof. Hij vindt het bedrag van 1,2 miljard voor 5 jaar ‘heel veel geld’. Kamp zei daar ook dat er ook na de periode van 5 jaar een ‘commitment’ blijft om Groningen te helpen. Hij ging er niet op in hoe dat zal gebeuren. ‘We gaan eerst dit uitvoeren.’

We choose to go to the moon

Als Amerikanen moeten kiezen wie hun beste president is geweest, dan noemen ze Lincoln of Washington, soms zelfs Reagan. Maar de populairste, dat was en is zonder twijfel John F. Kennedy. Hij was niet alleen charismatisch, hij was ook een uitermate bevlogen spreker. Zeker, hij had zijn zwaktes. Maar goed, als Marilyn Monroe plots voor je staat moet je ook wel erg stevig in je schoenen staan. Terug naar zijn speeches. Het mooiste voorbeeld van zijn sprekerstalent vind ik nog steeds zijn toespraak aan het congres uit 1961. Nee, het is niet ‘Ich bin ein Berliner’, en ook niet ‘Ask not what your country can do for you, ask what you can do for your country’. Al moet ik toegeven, die zouden hier niet hebben misstaan. Nee, ik heb gekozen voor de speech die het begrip ‘commitment’ écht op de kaart heeft gezet.

Enige tijd geleden stond ik in Brabant in een zaal die was vernoemd naar de grondlegger van het DAF concern, Dr. ir. Hub van Doorne. Ik was de avond van tevoren al aangekomen en liep ’s avonds door het oude klooster dat inmiddels een groot  conferentieoord was geworden. Toen ik voor de zaal stond waar het de volgende dag allemaal ging gebeuren moest ik plots denken aan de grootste uitvinding van Van Doorne, de Continu Variabele Transmissie, kortweg de CVT. Het was een in de jaren vijftig, zestig ongekende techniek, die ervoor zorgde dat zijn DAF-auto’s zonder schokkerige bewegingen automatisch van versnelling konden wisselen. Het was ‘het pientere pookje van de DAF’, een uiterst slimme innovatie van eigen bodem. Toch weet ik dat we in Nederland toentertijd eigenlijk helemaal niet trots waren op de DAF-auto’s, er werd gekscherend over ‘Iedere maf rijdt in een DAF’ gesproken. Zou dat typisch Nederlands zijn, dat afgeven op succes uit eigen land?