Tag: Leiderschap

Het werkt! Hoe zorg-instelling Philadelphia meer doet met minder regels

Je moet maar durven, een boek schrijven waarin de hoofdrolspelers namen dragen als Han van Esch, Greet Prins, Klaas Smit, Henk Stoel en Gabriel Zwart. Toch is dat wat Johan Faber met Het werkt! heeft gedaan. In de stroom aan artikelen, pamfletten en overige publicaties over de problemen in de zorg is Het werkt! een lezenswaardige uitzondering.  De door Faber op prettige wijze beschreven case study behandelt het veranderproces van zorginstelling Philadelphia. Over hoe een organisatie terug ging naar De bedoeling en hoe minder regels en geleuter leidde tot betere zorg. Het kan anders en die verandering hoeft niet altijd geld te kosten, laat staan bewerkstelligd te worden door nog meer managementlagen in te zetten.

Over gedragsverandering in organisaties

Waarom accepteren al die frontsoldaten zonder al te veel morren hun karige salaris? Dit is het tweede en afsluitende deel van het tweeluik over graaigedrag en harde werkers die te weinig krijgen.

Tijdens mijn studie was ik korte tijd leraar economie en handelswetenschappen op een Amsterdams lyceum. Mijn CV was nog bijna leeg en het leek mij een mooie manier om wat werkervaring op te doen. Er was in die tijd een enorm tekort aan leraren economie. De rector nam mij na een kort gesprek aan en voegde er direct aan toe: ‘wees maar niet te trots dat je bent aangenomen, je was de enige sollicitant’. Hoewel het werk best leuk was, bleek dat ik uiteindelijk per gewerkt uur slechts 3 gulden overhield. Toen ik de rector aangaf dat ik dan beter vakken kon gaan vullen, zei hij: ‘je werkt hier niet voor het geld, geen enkele leraar doet dat, je werkt hier voor een psychologisch inkomen’.

Over gedragsverandering in organisaties

De financiële crisis van 2008 heeft een stevige discussie aangezwengeld die tot op de dag van vandaag in alle hevigheid voortduurt en waarvan de essentie kan worden teruggebracht tot één woord: geld. Peter Drucker stelde al in 1997 dat ‘er bij een volgende economische recessie een eruptie aan bitterheid en minachting zal zijn voor de corporate opperhoofden die zichzelf met miljoenen hebben verrijkt’. Hij kreeg tien jaar later gelijk. Inmiddels worden exorbitante beloningen en de bonuscultuur vereenzelvigd met zelfverrijking en graaigedrag. De onderliggende vraag hierbij is: ‘Waarom verdienen sommige managers zoveel geld zonder zelf ook maar enig risico te lopen, terwijl professionals die dagelijks in de frontlijn strijden vaak schrikbarend lage salarissen verdienen?

Over gedragsverandering in organisaties

Dit is het vervolg op ‘Wanneer jaloezie en incompetentie hand in hand gaan’.

Wie de originele beschrijvingen van Injaloetitus door Parkinson leest, ontkomt niet aan de gedachte dat de beste man of in een andere tijd leefde of zwaar overdreef. Het eerste is zeker waar, het tweede zeker niet, al werd Parkinson in zijn tijd niet altijd begrepen omdat men dacht dat alles wat hij schreef alleen maar sarcastisch was bedoeld.  Maar zijn de effecten van injaloetitus dan echt zo erg? Op langere termijn zeker. Zo wordt injaloetitis wel in verband gebracht met de neergang van de NASA. Deze Amerikaanse ruimtevaartorganisatie heeft veel van haar respect door de vele blunders in de jaren tachtig en negentig, met als dieptepunt de ongevallen met de Spaceshuttle’s Challenger en Colombia die aan 14 astronauten het leven kosten. Een onderzoekscommissie concludeerde dat de NASA-cultuur mede debet geweest was aan de ongelukken. Kritische opmerkingen van technici werden door de top genegeerd. Er heerste een cultuur van navelstaren en jaloezie onder de wetenschappers en technici.

Houston, we’ve got a problem

Er zijn van die boeken waarvan je niet begrijpt waarom ze geen succes zijn geworden. Of nóg geen succes natuurlijk. Houston, we’ve got a problem, leiderschapslessen uit films‘, is daar één van. Auteur Rozemarijn Dols bespreekt bijna 50 films om hier leiderschapslessen uit te trekken waar we direct mee aan de slag kunnen. Boeken over films en management, ik ken velen die een poging hebben gewaagd. Zelden komen de ideeën hieromtrent tot volle wasdom. En de enkele die publicatie wel haalt, lijdt vaak aan een belangrijk euvel. Die mist altijd de favoriete film van de lezer. Door op een andere manier naar het boek te kijken werd het interessant leesvoer en in mijn ogen een prima consumeerbare én bruikbare publicatie.

Het staat er echt. Ik kijk nog eens naar het artikel in het Historisch Nieuwsblad. De Afsluitdijk is in 1932 twee jaar voor de afgesproken datum opgeleverd (1). Een complex bouwwerk succesvol en voor de deadline afronden, het is lang geleden dat ik dat ergens heb gelezen. We kunnen tegenwoordig de meest complexe projecten beheersen met prachtige software en andere tools. Hulpmiddelen die Cornelis Lely c.s.. bij de bouw van de Afsluitdijk niet ter beschikking stonden. (zie filmpje)

Over gedragsverandering in organisaties

We krijgen allemaal graag gelijk. Dit lijkt nu eenmaal zo in onze menselijke genen te zijn verweven. Soms horen we het zelfs alleen maar wanneer we gelijk krijgen en vallen reacties die ons ongelijk geven geheel weg. We horen, lezen en zien dan alleen wat
onze eigen overtuiging bevestigt, terwijl we tegelijkertijd alles negeren wat hiermee in tegenspraak is. We ontkomen er geen van allen aan: op een of meerdere onderwerpen hebben we allemaal last van sterk selectief denken. Zo kun je volledig overtuigd zijn van je gelijk als het over de heilzame werking gaat van suikervrije dranken, terwijl je gelijktijdig geen informatie wilt horen over de mogelijk schadelijke neveneffecten van de suikervervangers als aspartaam. Of hoor je alleen de positieve ervaringen met alternatieve geneeswijzen, terwijl je negatieve uitkomsten van wetenschappelijke onderzoeken weg filtert. Als we ons oordeel baseren op vooroordelen of hearsay en niet op basis van gedegen onderzoek of tastbaar bewijs, creëren we een blinde vlek die schadelijk kan uitwerken. In de Angelsaksische literatuur wordt dit de confirmation bias genoemd, de voorkeur voor bevestiging.

Het dodo-effect, over gedragsverandering in organisaties

‘We hebben pech gehad.’ ‘Het is niet onze schuld.’ ‘De markt zit tegen.’ ‘Iedereen deed het toch zo?’ De afgelopen jaren namen managers deze uitspraken veelvuldig in de mond – zeker in de financiële sector, maar ook bij ondernemers die zware tijden achter de rug hadden. Het wijst op gedrag dat mij doet denken aan de vijf fasen van rouwverwerking zoals deze door psychiater Elisabeth Kübler-Ross (2006) zijn beschreven. De door haar beschreven fasen zijn: ontkenning, protest (of boosheid), onderhandelen en/of vechten, depressie en aanvaarding. Ik denk dat mensen in organisaties deze fasen regelmatig doorlopen, iets wat opvallend genoeg weinig voor het voetlicht is gebracht in de populaire managementliteratuur. Alsof het werkzame leven niet of nauwelijks deel uitmaakt van het ‘gewone leven’, terwijl wij de meeste tijd juist spenderen op het werk.

Commitment, de belofte van betrokkenheid en bevlogenheid in organisaties

Na het succes van het eerste deel bijgaand het tweede deel van Commitment in Teams, wederom afkomstig uit mijn boek ‘Commitment’. Voor het gehele verhaal verwijs ik graag door naar deze publicatie, alsmede naar het interview met Robert Eenhoorn op deze site.

Zorg vooral dat je niet boven het maaiveld uitkomt. Hoe Nederlands wil je het hebben?

Mijn vorige bijdrage over authenticiteit heeft verrassend genoeg veel losgemaakt. Het artikel is veel gedeeld door lezers via Twitter, Facebook en vooral via Linkedin, wat in mijn ogen niets anders kan betekenen dan dat een (gevoelige) snaar is geraakt. De boodschap van het artikel is gericht geweest op de mogelijke (negatieve) neveneffecten van authentiek gedrag en leiderschap. Het uitgangspunt dat authenticiteit belangrijk is voor organisaties onderschrijf ik, evenals het feit dat als dit wordt ‘weggesaneerd’ het slecht is voor diezelfde organisaties (en betrokken mensen). Groepsgedrag leidt zelden tot de beste resultaten, zoals de Abilene paradox aantoont. Maar zijn (top)managers wel in staat om authenticiteit te waarderen, te koesteren en ten positieve te gebruiken? En moet de nadruk van de trainingen, opleidingen en adviezen niet bij hen liggen in plaats van bij de medewerkers? Bij het zorg dragen dat authenticiteit daadwerkelijk wordt gewaardeerd?