Tag: Mollenkamp

Over gedragsverandering in organisaties

Dit is het tweede deel van een serie van drie over de Zonnekoning in organisaties. De teksten zijn ontleend aan het boek Het dodo-effect. Het eerste deel kan je hier lezen.

Zoals gezegd: er is voor zonnekoningengedrag meer nodig dan afwijkend extravert gedrag. Dat gedrag is moeilijk te duiden, want zonnekoningen zijn meesters in window-dressing: ze leiden een soort dubbelleven. Vaak worden ze pas ontmaskerd na jaren van wan gedrag en kan het merendeel van zijn volgelingen nog steeds niet ge loven dat de manager van zijn geloof is gevallen. Wat zien we in de dagelijkse praktijk aan concrete voorbeelden die ons kunnen helpen bij het voortijdig duiden van dergelijk excessief gedrag, waardoor we het in de toekomst kunnen indammen? Een selectie van zeven veel voorkomende en zichtbare gedragingen:

Over gedragsverandering in organisaties

Mensen zijn vreemde wezens, maar wij lijken onszelf te overtreffen in gekte en irrationaliteit als wij samenkomen in organisaties. We zoeken wereldwijd naar oprecht leiderschap, maar zien in de media met grote regelmaat dat leiders en managers er vooral op gericht lijken te zijn de eigen posities te versterken. De grote (financiële) belangen in de sport leiden er toe dat wantoestanden en mismanagement ook hier vaak voorkomen. Alleen al het noemen van voetbalkoepel FIFA roept hierbij vele beelden op, maar ook organisaties als de UCI (doping), IOC (corruptie), de IAAF (doping onder de tafel) of betaald voetbalorganisatie FC Twente (financieel wanbeleid) vullen de pagina’s. Op de velden, de zalen en de wegen zien en horen we bijna dagelijks voorbeelden van onsportiviteit. Van de dopingperikelen van Ria Stalman en Michael Boogerd tot aan natrappen, schwalbes, vuile overtredingen, matchfixing.

Hoe kan dit allemaal? Is de mens inherent slecht? Zijn er manieren om hier mee om te gaan of eerder aan de kaak te stellen? We kijken er naar en schudden het hoofd, en het lijkt alsof wij de hoop hebben opgegeven nog oprechte, eerlijke en dienende leiders en sporters tegen te komen. En we accepteren dooddoeners als ‘iedereen deed/doet het toch?’

Over gedragsverandering in organisaties

Aan zonnekoningengedrag kleeft een negatief imago, waarbij machtsmisbruik, corruptie, leugens en fraude de boventoon voeren. Waar komt dit vreemde gedrag vandaan en is het altijd en per definitie schadelijk voor organisaties? Zijn er signalen dat zonnekoningengedrag naar de verkeerde kant doorslaat en valt dit te voorkomen? Deel 2 van een serie van 3 over het eerste hoofdstuk als voorpublicatie van mijn nieuwe boek ‘ Het dodo-effect, over gedragsverandering in organisaties’.

Een vermaard auteur op het gebied van afwijkend gedrag van (top) managers is Manfred Kets de Vries, die met een op de psychoanalytische theorie gebaseerde benadering organisaties en hun leiders diagnosticeert. Daarbij bespreekt hij zaken als neurotisch gedrag, machtsverslaving en egocentrisme van managers. In diverse publicaties, waaronder ‘Organisaties op de divan’, identificeert hij vijf groepen van topmanagers met een problematische geaardheid die hij in relatie brengt met het falen van de onder hun hoede staande organisaties. Het woord zonnekoning wordt door Kets de Vries niet gebruikt. Toch biedt zijn indeling in vijf groepen, hier kort beschreven, voldoende aanknopingspunten om tot een nadere duiding hiervan te kunnen komen.

Het dodo-effect, over gedragsverandering in organisaties

Voormalig Rochdale directeur Möllenkamp staat terecht. In mijn nieuwe boek ‘Het dodo-effect, over gedragsverandering in organisaties’, dat op 4 november a.s. verschijnt, ga ik dieper in op het gedrag van zonnekoningen, maar ook op klokkenluiders, roofridders, hofnarren, frontsoldaten en ander afwijkend gedrag dat we allemaal wel tegenkomen in organisaties, zoals jaloezie, rouw en egotripperij. Ik begin met een verkorte voorpublicatie in drie delen van het eerste hoofdstuk. Laat Möllenkamp daar nu een ‘mooie’ rol in vervullen.