Tag: Zingeving

Het dodo-effect, over gedragsverandering in organisaties

‘We hebben pech gehad.’ ‘Het is niet onze schuld.’ ‘De markt zit tegen.’ ‘Iedereen deed het toch zo?’ De afgelopen jaren namen managers deze uitspraken veelvuldig in de mond – zeker in de financiële sector, maar ook bij ondernemers die zware tijden achter de rug hadden. Het wijst op gedrag dat mij doet denken aan de vijf fasen van rouwverwerking zoals deze door psychiater Elisabeth Kübler-Ross (2006) zijn beschreven. De door haar beschreven fasen zijn: ontkenning, protest (of boosheid), onderhandelen en/of vechten, depressie en aanvaarding. Ik denk dat mensen in organisaties deze fasen regelmatig doorlopen, iets wat opvallend genoeg weinig voor het voetlicht is gebracht in de populaire managementliteratuur. Alsof het werkzame leven niet of nauwelijks deel uitmaakt van het ‘gewone leven’, terwijl wij de meeste tijd juist spenderen op het werk.

Het was tot voor zo’n 10 jaar geleden een doodzonde om je als econoom bezig te houden met zoiets basaals als geluk. Economen moesten zich richten op welvaart, niet op welzijn. Het is mij tijdens mijn economiestudie nog flink ingepeperd. Economie moest verklaren waarom mensen keuzes maakten, maar geen oordeel vellen over de keuzes zelf. Economie was geen wetenschap die vragen over geluk, ‘wellness’ of de ‘quality of life’ moest beantwoorden. Dat lijkt nu te veranderen. Meer welvaart heeft er de laatste tien jaar niet voor gezorgd dat mensen zich beter of gelukkiger zijn gaan voelen. En dus is de tijd aangebroken voor economen om zich ook met het geluksvraagstuk bezig te gaan houden. In ‘The Economist’ (dubbelnummer 23 dec – 5 jan) stonden hierover boeiende artikelen. Een korte weergave. (boekcover: auteur Maarten C. Berg)

Zingeving, plezier in werk, geloof en religie, spiritualiteit, alternatieve methoden en technieken; nieuwe onderwerpen die vanaf vandaag in de rubriek ‘zingeving’ aan de orde worden gesteld. De softe sector van de advisering en management is een onoverzichtelijk geheel van aanbieders en vragers naar oplossingen voor complexe, vaak individuele (levens-)vragen en vragen over het werkzame leven. Hoeveel managers kent u wel niet die gebruik maken van spirituele oplossingen voor concrete problemen? Liet Nina Brink niet al haar beslissingen voorafgaan door een advies van haar astroloog? Kent u wellicht een werkzoekende die eerst, door de overheid overigens gesubsidieerd, tarotkaarten legt voordat de dag wordt ingegaan? Of houd u het zelf liever bij het Enneagram? Met open vizier zal deze belangrijke markt worden betreden en zal getracht worden zin en onzin van elkaar te scheiden.

Afgelopen zaterdag stond in het Financieele Dagblad een artikel over de ontwikkelaar van de Blackberry, het zakelijke apparaatje waarmee je wereldwijd kunt internetten en e-mailen. Jim Balsillie, eigenaar en medebedenker van het management-speelgoedje, sprak enkele woorden die mij blijkbaar weer raakten en tot dit artikel aanleiding gaven. Je leest en hoort dit soort statements vaker, en in mijn ogen wordt de kern van de zaak er mee geraakt: “(..) de grootste succesfactor is toch wel de lol die we er aan beleven.” Grote ondernemers en managers spreken vaak dit soort volgende woorden uit: “ik heb er plezier in”, “het gaat om de lol”, “we lachen veel”. Hoe zit dat bij U op het werk?